Tết Đoan Ngọ 5/5 âm lịch là dịp tưởng nhớ tổ tiên và diệt sâu bọ. Bài viết hướng dẫn chuẩn bị mâm cúng truyền thống đúng phong tục và ý nghĩa.

Những lễ vật truyền thống trong mâm cúng Tết Đoan Ngọ

1. Rượu nếp và cơm rượu nếp

Rượu nếp và cơm rượu nếp là lễ vật không thể thiếu trong mâm cúng Tết Đoan Ngọ. Đây là món ăn mang ý nghĩa diệt sâu bọ, thanh lọc cơ thể và mang lại sức khỏe. Ở miền Bắc, cơm rượu thường giữ nguyên hạt nếp, còn ở miền Nam, cơm rượu được nắm thành viên nhỏ, ngâm trong rượu.

2. Bánh tro (bánh ú tro)

Bánh tro được làm từ gạo nếp ngâm nước tro, gói trong lá chuối rồi hấp chín. Bánh có vị thanh mát, dễ tiêu, tượng trưng cho sự thanh khiết và mát lành, rất phù hợp với tiết trời nắng nóng của mùa Đoan Ngọ.

3. Trái cây theo mùa

Trái cây là phần không thể thiếu trong mâm cúng, thường gồm các loại có vị chua hoặc ngọt thanh như:

• Mận: Biểu tượng của ngày Tết Đoan Ngọ.

• Vải thiều, cóc xanh, xoài xanh, dứa (thơm): Giúp cân bằng âm dương, giải nhiệt cơ thể.

4. Xôi và các món ngọt

Xôi gấc, xôi đậu xanh hoặc xôi vò là những món ăn thường có trong mâm cúng, tượng trưng cho sự sung túc, may mắn.

Ngoài ra, chè trôi nước hoặc chè đậu xanh cũng là món ăn truyền thống ở một số vùng.

5. Món mặn (tùy vùng miền)

Ở miền Bắc, thường có gà luộc nguyên con trong mâm cúng; miền Trung và miền Nam có thể dùng vịt luộc hoặc các món ăn thanh đạm khác.

6. Hương, hoa và vàng mã

Không thể thiếu trong bất kỳ mâm cúng nào, thể hiện lòng thành kính và tôn trọng với tổ tiên và các vị thần linh.

Lưu ý khi chuẩn bị mâm cúng Tết Đoan Ngọ

• Mâm cúng cần được chuẩn bị sạch sẽ, trang nghiêm.

• Thời gian cúng thường vào giờ Ngọ (từ 11h đến 13h) – thời điểm dương khí cực thịnh.

• Không sử dụng lễ vật đã ôi thiu hoặc hư hỏng.

• Sau khi cúng, lễ vật nên được xử lý theo phong tục địa phương, thường là chia sẻ cùng gia đình hoặc phát cho người nghèo.

Kết luận

Việc chuẩn bị mâm cúng đầy đủ và đúng phong tục trong ngày Tết Đoan Ngọ không chỉ thể hiện lòng thành kính với tổ tiên mà còn góp phần gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống quý báu. Hiểu rõ và thực hiện tốt các nghi thức này sẽ giúp mang lại bình an, sức khỏe và may mắn cho gia đình trong suốt năm.