Tết Đoan Ngọ 5/5 âm lịch là dịp lễ truyền thống với nhiều món ăn đặc trưng giúp thanh lọc cơ thể và cầu sức khỏe. Bài viết giới thiệu các món ăn không thể thiếu.

1. Cơm rượu nếp – món ăn biểu tượng của Tết Đoan Ngọ

Cơm rượu nếp là món ăn truyền thống phổ biến trong ngày Tết Đoan Ngọ ở nhiều vùng miền Việt Nam. Người ta ngâm gạo nếp với men để lên men thành cơm rượu, có vị ngọt nhẹ và thơm mùi men rượu. Ăn cơm rượu nếp vào sáng sớm khi bụng đói được cho là giúp “diệt sâu bọ”, thanh lọc cơ thể và mang lại cảm giác dễ chịu, sảng khoái.

Ở miền Bắc, cơm rượu giữ nguyên hạt nếp; trong khi miền Nam, cơm rượu được vo thành từng viên nhỏ, ăn kèm với nước rượu nếp. Món ăn này không chỉ mang ý nghĩa sức khỏe mà còn thể hiện nét đẹp văn hóa truyền thống.

2. Bánh tro (bánh ú tro) – món bánh thanh mát, giải nhiệt

Bánh tro là loại bánh được làm từ gạo nếp ngâm trong nước tro thực vật, gói trong lá chuối rồi hấp chín. Bánh có màu vàng nhạt, vị thanh mát, dễ tiêu hóa. Bánh tro thường được ăn kèm với mật mía hoặc đường thẻ, giúp cân bằng âm dương trong cơ thể và giải nhiệt trong ngày nắng nóng giữa năm.

3. Trái cây tươi theo mùa – giải nhiệt và bổ dưỡng

Trái cây là phần không thể thiếu trong mâm cúng và thực đơn ngày Tết Đoan Ngọ. Những loại trái cây phổ biến bao gồm:

• Mận: Quả mận tươi có vị chua nhẹ, được xem là “món ăn diệt sâu bọ” truyền thống.

• Vải thiều: Ngọt ngào, mọng nước, giúp giải nhiệt.

• Cóc, xoài xanh: Vị chua giúp kích thích tiêu hóa.

• Dứa (thơm): Chứa enzyme bromelain hỗ trợ tiêu hóa và sát khuẩn.

Ăn trái cây tươi vào ngày này không chỉ giúp cơ thể bổ sung vitamin mà còn tượng trưng cho sự thanh khiết và tươi mới.

4. Xôi – món ăn may mắn và đầy màu sắc

Xôi trong ngày Tết Đoan Ngọ thường là xôi gấc, xôi vò hoặc xôi đậu xanh. Màu đỏ của xôi gấc tượng trưng cho sự may mắn và bình an. Xôi vừa dễ ăn, vừa mang ý nghĩa thịnh vượng, sung túc cho gia đình trong năm mới.

5. Món mặn truyền thống – tùy vùng miền

Ngoài các món ngọt và trái cây, nhiều gia đình còn chuẩn bị món mặn như:

• Gà luộc nguyên con (phổ biến ở miền Bắc).

• Thịt vịt luộc, gỏi vịt (ở miền Trung).

• Các món ăn thanh đạm, dễ tiêu hóa phù hợp với không khí nắng nóng giữa năm.

Các món mặn thường được dùng trong mâm cỗ cúng tổ tiên, biểu thị lòng thành kính và sự sung túc.

6. Các món chè truyền thống

Ở một số vùng miền, chè trôi nước hoặc chè đậu xanh cũng được dùng trong dịp Tết Đoan Ngọ. Món chè mang hương vị ngọt ngào, thanh mát, thường tượng trưng cho sự viên mãn và đoàn viên.

Kết luận

Tết Đoan Ngọ không chỉ là dịp lễ sum họp gia đình mà còn là thời điểm thưởng thức những món ăn đặc sắc mang đậm giá trị văn hóa dân gian. Các món ăn truyền thống như cơm rượu nếp, bánh tro, trái cây tươi và xôi không chỉ giữ gìn phong tục mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe và mang lại may mắn cho cả năm. Chuẩn bị những món ăn này trong ngày Tết Đoan Ngọ sẽ giúp bạn tận hưởng trọn vẹn không khí truyền thống và ý nghĩa của ngày lễ.